Lập trình website dựa trên Front end và Back end, cả hai đều thiết yếu cho bất kỳ loại website nào. Phần front end liên quan đến tạo kiểu và tương tác với người dùng trong khi phần Back end hoạt động ở phía sau và làm việc nhiều với CSDL.
Với phần Front end thì công nghệ hầu hết được phát triển bằng HTML, CSS, Bootstrap và JavaScript, v.v.
Nhưng phần Back end thì rất phong phú, công nghệ thỏa mãn lập trình Back end rất nhiều như: JAVA, PHP, Python, Ruby, C# với các Website Framwork để tạo một ứng dụng phân phối toàn bộ các tính năng thiết yếu cho người dùng và cũng như xử lý CSDL.
Điều này kéo theo một tí khó khăn khi lựa chọn học lập trình Back end như vậy nào so với những bạn mới khởi đầu.
Lộ trình học Back end
Trong nội dung này, bạn sẽ tìm hiểu cách bạn có thể khởi đầu lộ trình học lập trình back end, bộ tuyệt kỹ cần phải có và một số điều thiết yếu.
Table of Contents
Phần I: Một số thắc mắc thông dụng về Lập trình Back end
Để rõ ràng hơn, tất cả chúng ta sẽ cùng đến với một vài thắc mắc thông dụng để có một cái nhìn tổng quan hơn về Lập trình Back end cho những người mới (Còn nếu bạn đã sở hữu một tí kinh nghiệm, hãy đi tới phần tiếp theo)
Câu #1: Lập trình Back end là gì?
Để nói về Lập trình Back end là gì thì trước tiên bạn cần hiểu sơ qua về Lập trình Front end trước đã.
Lập trình Front end (phát triển giao diện người dùng) liên quan đến toàn bộ những gì mà người dùng nhìn thấy trên trình duyệt của mình khi họ mở một URL cụ thể.
Giao diện người dùng hầu hết được biết tới là một môi trường tĩnh chỉ có HTML / CSS và Javascript, khi người dùng mở một website, một máy chủ lưu trữ sẽ phản hồi người dùng bằng các tệp HTML, CSS và JS đó.
Máy chủ lưu trữ là máy chạy liên tục mà không có thời gian ngừng hoạt động đột xuất và không có các thành phần không thiết yếu như keyboard hoặc chuột. Các máy chủ này được đặt trong một môi trường được quản lý tốt được biết tới như một kho dữ liệu.
Lập trình phía máy chủ đó theo một cách cụ thể nào đó được gọi là Lập trình Back end.
Người dùng hoàn toàn không thể truy cập vào phần Back end của bạn, họ chỉ có thể giao tiếp với máy chủ của bạn và thực hiện một số hành động như đăng nhập, đăng xuất, tải ảnh lên, đăng ký, v.v.
Hầu hết các website chứa rất nhiều thứ, nhưng không phải ai cũng không thể nhìn thấy những thứ liên quan đến quản lý dữ liệu người dùng, dữ liệu website và đây là tính năng chính của bất kỳ phần Back end nào.
Các tính năng ở phía Back end được lập trình bằng cách sử dụng các ngôn ngữ lập trình và hoặc ngôn ngữ kịch bản khác nhau như JAVA, PHP, Python, Ruby, C#… để tạo các ứng dụng logic xử lý dữ liệu.
Tham khảo các khóa học lập trình full stack từ Front end đến Back end (dành cho sinh viên công nghệ thông tin) theo các ngôn ngữ thông dụng nhất:
Hoặc
-
Khóa học Lập trình Full Stack
(dành cho người mới khởi đầu / người chuyển nghề)
Lập trình Back end đơn giản là sử dụng dữ liệu đầu vào thu được từ giao diện người dùng từ đó xử lý và thao tác với CSDL để trả lại người dùng kết quả.
Phía trình duyệt được gọi là phía Front end (hoặc Client side) và nhiệm vụ liên quan đến máy chủ website (lập trình để xử lý ở phần lõi) và CSDL (Truy cập, Lưu trữ, Sửa, Xóa, Update) được gọi là phần Back end (hoặc Server side).
Câu #2: Ai là Lập trình viên Back end?
Một Lập trình viên Back end còn được gọi là Back end Developer, người tạo ra các logic nghiệp vụ khác nhau cho các ứng dụng PM hoặc hệ thống thông tin sử dụng bất kỳ ngôn ngữ lập trình nào.
Hầu hết các thành phần mà lập trình viên Back end sử dụng được người dùng truy cập gián tiếp thông qua giao diện người dùng của website hoặc ứng dụng PM.
Lập trình viên Back end cũng duy trì giao tiếp giữa Front end và DataBase một cách có tổ chức.
Câu #3: Tuyệt kỹ Front end có thực sự thiết yếu cho lập trình viên Back end?
Có chăng là biết tối thiểu về HTML là đủ.
Và với mô hình phát triển website hiện đại như mô hình MVVM (trước là mô hình MVC
> Với mô hình MVVM, phần Front end bạn có thể chọn sử dụng React, Angular hay Vue đều được.
Nếu nói về phía kỹ thuật thì thực sự không cần.Có chăng là biết tối thiểu về HTML là đủ.Và với mô hình phát triển website hiện đại như(trước là), người ta còn không quan tâm Back end bạn viết bằng cái gì. Lúc này, Back end hoàn toàn tách biệt với Front end.
Tuy nhiên, thực tiễn các nhà tuyển nhân viên luôn thích những lập trình viên biết về Front end.
Nhưng nguyên nhân ở đây là, Lập trình viên Back end và Lập trình viên Front end là người làm chung trong một nhóm. Nếu bạn hoàn toàn không biết gì về những thứ đồng đội mình đang làm thì làm sao có thể phối hợp tốt được?
Và đừng lo quá, nếu bạn nâng cao về lập trình Back end thì tuyệt kỹ front end không cần nhiều. React, Angular, Vue chỉ là điểm cộng, không biết cũng không sao. Nhưng bạn cần hiểu những điều cơ bản.
>
Note
: Còn hẳn nhiên, hiện tại nếu bạn chỉ làm về front end thì ít nhất bạn phải biết sử dụng ít nhất là React / Angular hoặc Vue
Câu #4: Vì sao lập trình viên Back end được coi trọng?
Nếu không có Back end, bạn không thể phát triển bất kỳ website nào hoàn chỉnh. Mọi website hoàn chỉnh không chỉ có văn bản được viết trên website bằng ngôn ngữ HTML, bạn cần thay đổi văn bản theo thời gian thực và đồng bộ hóa CSDL.
Nói cách khác, lập trình Back end là gốc của website, nó phân phối sức mạnh và năng lượng để các website hoạt động.
Hãy thử nghĩ về một ví dụ: Bạn có một chiếc xe ô tô rất đẹp nhưng nó không có động cơ, việc này kéo theo nó vô dụng và chỉ được gọi là mô hình.
Giao diện người dùng có đẹp đến mấy, bạn vẫn phải phân phối tính năng thiết yếu để thực hiện các công việc thông dụng.
Phần II: Lập trình viên Back end cần học gì?
Để trở thành một Lập trình viên Back end, bạn cần tìm hiểu về các phần sau:
-
Ngôn ngữ lập trình và Frameworks
-
DataBase và bộ nhớ lưu trữ cache
-
Người phục vụ
-
API (REST & SOAP)
Hãy cùng tìm hiểu cụ thể bốn phần này.
#1. Ngôn ngữ lập trình và Frameworks
Nếu bạn muốn trở thành một Lập trình viên Back end thì hãy khởi đầu học ngôn ngữ lập trình.
>
Mẹo
: Bạn có thể chọn học bất kỳ ngôn ngữ lập trình nào bạn thích. Nhưng chọn ngôn ngữ thông dụng nhất cho bạn thời cơ việc làm nhiều hơn.
> Tìm hiểu ngay: NGÔN NGỮ LẬP TRÌNH WEB
Các ngôn ngữ lập trình hoặc kịch bản này được chạy trên máy chủ và còn được gọi là ngôn ngữ phía máy chủ (server-side languages).
Để tạo bất kỳ ứng dụng phía máy chủ hoặc ứng dụng website back end nào, bạn có thể chọn:
Mỗi chương trình PC đều cần được viết bằng ngôn ngữ lập trình nào đó để PC có thể hiểu được.Nếu bạn muốn trở thành một Lập trình viên Back end thì hãy khởi đầu học ngôn ngữ lập trình.Các ngôn ngữ lập trình hoặc kịch bản này được chạy trên máy chủ và còn được gọi là ngôn ngữ phía máy chủ (server-side languages).Để tạo bất kỳ ứng dụng phía máy chủ hoặc ứng dụng website back end nào, bạn có thể chọn:
-
Học Ngôn ngữ JAVA
và Framework của nó, nổi trội là Spring Boot
-
Ngôn ngữ PHP và Laravel
-
Ngôn ngữ Python và Django
-
C# và ASP.NET / Core
-
JavaScript và NodeJS / Express
Ngoài ra, chúng ta nên chọn một trong những IDE tốt nhất (Môi trường phát triển tích hợp) hoặc trình soạn thảo mã nguồn cho cả phát triển website Front end và Back end.
Tham khảo:
#2. Học thao tác và quản lý CSDL
Dữ liệu là một phần rất trọng yếu trong quá trình lập trình Back end, vì vậy có nhiều Hệ quản trị CSDL như MySQL, Oracle, SQLServer, MongoDB, v.v. được sử dụng để quản lý dữ liệu.
Mỗi một Lập trình viên Backend phải có kiến thức tốt về một trong các công cụ của Hệ thống quản lý CSDL (DBMS). Toàn bộ các công cụ DBMS này được sử dụng để xử lý một lượng lớn dữ liệu, chúng cũng có thể sử dụng bộ đệm cho dữ liệu nhỏ liên quan đến người dùng cá nhân.
> Phần tri thức này bạn có thể hoàn thiện bằng cách HỌC SQL
Mọi ngôn ngữ lập trình đều có trợ giúp tiêu chuẩn cho Hệ quản trị CSDL (DBMS), các ngôn ngữ lập trình hàng đầu như JAVA, PHP và Python có thể đối phó với bất kỳ công cụ DBMS nào.Dữ liệu là một phần rất trọng yếu trong quá trình lập trình Back end, vì vậy có nhiều Hệ quản trị CSDL như MySQL, Oracle, SQLServer, MongoDB, v.v. được sử dụng để quản lý dữ liệu.Mỗi một Lập trình viên Backend phải có kiến thức tốt về một trong các công cụ của Hệ thống quản lý CSDL (DBMS). Toàn bộ các công cụ DBMS này được sử dụng để xử lý một lượng lớn dữ liệu, chúng cũng có thể sử dụng bộ đệm cho dữ liệu nhỏ liên quan đến người dùng cá nhân.
#3. Server
Như bạn đã biết, mọi người đều cần phải có kiến thức tốt về máy chủ để xây dựng công nghệ phía máy chủ. Hầu hết các máy chủ trợ giúp hệ điều hành Linux, hãy nỗ lực hiểu kiến thức cơ bản về Linux vì bạn sẽ cần sử dụng một số lệnh Linux.
> Tham khảo: LỆNH LINUX CƠ BẢNdành cho Lập trình viên
Mỗi lập trình viên phải có kiến thức tốt về các Website Server hàng đầu như Apache, Nginx, IIS, Microsoft, AWS, v.v.Như bạn đã biết, mọi người đều cần phải có kiến thức tốt về máy chủ để xây dựng công nghệ phía máy chủ. Hầu hết các máy chủ trợ giúp hệ điều hành Linux, hãy nỗ lực hiểu kiến thức cơ bản về Linux vì bạn sẽ cần sử dụng một số lệnh Linux.
#4. API (REST & SOAP)
Ngày nay, website API trở thành một trong những phần trọng yếu của bất kỳ ngôn ngữ lập trình website Back end nào. API (Application Programming Interface) là đoạn code viết sẵn có thể đính kèm vào bất kỳ ứng dụng website nào để giao tiếp thành công với các ứng dụng khác.
Hãy xem xét một ví dụ, khi bạn đăng nhập vào bất kỳ website nào, nó phân phối tùy chọn đăng ký bằng tài khoản Google hoặc Fb, đó chính là thông qua API. Với sự trợ giúp của login API, tất cả chúng ta không cần phải đăng ký nhiều lần.
#5. Tìm hiểu về quản lý Hosting?
Bạn có thể thiết lập máy chủ của riêng mình tận nhà nhưng rất khó để phân phối phần cứng thích hợp, làm mát, điện, kết nối internet chuyên dụng và nhiều hơn nữa.
Nó rất tốn kém so với các doanh nghiệp khởi nghiệp, vì vậy, các website nhỏ, website trải nghiệm thường sử dụng “shared hosting” của các nhà sản xuất dịch vụ Hosting thích hợp bởi giá thành rẻ hơn, có nhân viên kỹ thuật trợ giúp quản lý.
Không cần lo ngại nhiều về Hosting, bạn có thời gian tập trung vào nâng cấp các tuyệt kỹ lập trình Back end của mình tốt hơn.
Một khi bạn đã học và đi làm thực tiễn, bạn sẽ thu được các dự án to hơn và lúc này sẽ cần đến VPS hoặc Hosting chuyên dụng. Khi đó bạn sẽ trải nghiệm chúng.
Bạn không cần phải lo ngại về việc quản lý lưu trữ, toàn bộ các loại lưu trữ đều do các nhà sản xuất dịch vụ lưu trữ sở hữu và quản lý.
Bạn sẽ trở thành Lập trình viên Back end chứ không phải nhà sản xuất dịch vụ hosting, vì vậy hãy tập trung vào việc học các hoạt động quản lý của máy chủ lưu trữ với sự trợ giúp của các giao diện UI thân thiện để theo dõi đường truyền, tin nhắn hộp thư online tên miền, tệp, upload / download dễ dàng…
Tuy nhiên, biết một tí về khái niệm, sử dụng qua Hosting trước khi đi làm là một lợi thế hòa nhập, điểm cộng khi phỏng vấn.
#6. Hệ thống kiểm tra phiên bản Học về Git và Github
Git và GitHub là bộ công cụ giúp bạn kiểm tra phiên bản cho phép bạn lưu lịch sử để theo dõi những thay đổi trong các dự án lập trình website và tạo ra một môi trường hợp tác hiệu quả.
Các lập trình viên có thể dễ dàng làm việc cùng nhau trên một file dự án và phân biệt các nhiệm vụ lập trình của họ thông qua các nhánh (Branch).
Hệ thống Kiểm tra Phiên bản giúp phối hợp các thay đổi trong code, xem lịch sử và quay lại các phiên bản cũ để sử dụng code dễ dàng hơn.
Có rất nhiều lợi nhuận khi sử dụng hệ thống kiểm tra phiên bản bao gồm hợp lý hóa quy trình phát triển dự án, quản lý mã thích hợp cho nhiều dự án và lưu giữ lịch sử của toàn bộ các thay đổi được thực hiện trong một mã.
Toàn bộ các thay đổi về code được lưu trong một kho lưu trữ, nếu các lập trình viên mắc lỗi, họ có thể dễ dàng hoàn tác và có thể sử dụng code không có lỗi.
Một tính năng tuyệt vời khác mà bất kỳ lập trình viên Back end nào cũng có thể sử dụng là so sánh code mới với phiên bản code cũ để khắc phục vấn đề của họ. Nó làm giảm các lỗi do con người gây ra, vì thế mọi lập trình back end tìm hiểu về Git và GitHub.
Có nhiều hệ thống kiểm tra phiên bản khác nhau như:
-
GitHub
-
GitLab
-
Beanstalk
-
PerForce
-
Apache Subversion
-
AWS CodeCommit
-
Microsoft Team Foundation Server
-
Mercurial
Tuy nhiên, GitHub là thông dụng nhất, do đó mình khuyên bạn học sử dụng nó trước tiên.
Để hiểu cơ bản về Git, GitHub bạn sẽ cần học sử dụng các lệnh:
-
git init
-
git clone
-
git pull
-
git add và git add .
-
git commit
-
git push
-
git remote
-
git log
-
git status
Nâng cao hơn, làm việc với nhiều người hơn, nhóm to hơn bạn sẽ cần tìm hiểu thêm một số lệnh:
-
git branch
-
git checkout
-
git merge
-
git rebase (ít dùng)
-
git cherry-pick (ít dùng)
CÁC LỆNH GIT
> Hầu hết thời gian bạn chỉ cần các lệnh ở trên. Nhưng ngoài ra, bạn có thể tham khảo tổng hợpở đây!
Tổng kết về Lộ trình học Back End
Nếu bạn muốn trở thành một Lập trình viên Back end, hãy học toàn bộ các tuyệt kỹ thiết yếu đã đề cập ở trên và thực hành liên tục.
Trước hết, hãy khởi đầu học bất kỳ ngôn ngữ lập trình nào, các framework liên quan và CSDL với các yêu cầu thiết yếu nhất và Git. Các tri thức còn lại thì có thể dần dần tiếp cận.
Nếu bạn thích mảng Lập trình Back end, hãy khởi đầu học ngay hôm nay!
—
HỌC VIỆN ĐÀO TẠO công nghệ thông tin NIIT – ICT HÀ NỘI
Học Lập trình chất lượng đảm bảo (Since 2002). Học thực tiễn + Tuyển nhân viên ngay!
Đc: Tầng 3, 25T2, N05, Nguyễn Thị Thập, Cầu Giấy, Hà Nội
SĐT: 02435574074 –
0968051561
Thư điện tử: [email protected]
Fanpage: https://facebook.com/NIIT.ICT/
#niit #niithanoi #niiticthanoi #hoclaptrinh #khoahoclaptrinh #hoclaptrinhjava #hoclaptrinhphp
