Khi muốn miêu tả, bộc lộ cảm xúc hay nhấn mạnh ý nghĩa của câu nói cho người đọc, người nghe chúng ta thường nghe đến câu cảm thán. Loại câu này chỉ sử dụng trong một số trường hợp cụ thể chứ không dùng nhiều như câu trần thuật. Bài viết dưới đây sẽ giải thích câu cảm thán là gì và đưa ra những ví dụ cụ thể, hãy cùng chúng mình theo dõi nhé.
Câu cảm thán là gì?
Câu cảm thán là câu dùng để miêu tả, biểu lộ cảm xúc của người viết, người nói như đau buồn, giận dữ, vui vẻ, phẫn nộ, phấn khích, ngạc nhiên, chua xót, kích động… Kết thúc một câu cảm thán thường sử dụng dấu chấm than nhằm nhấn mạnh ý kiến đó.
Dấu hiệu nhận biết một câu cảm thán
Những câu nào có các dấu hiệu dưới đây thì bạn có thể cho rằng đó là một câu cảm thán:
– Trong câu xuất hiện các từ, cụm từ biểu cảm như than ôi, ôi, chao ôi, chao, hỡi ơi, con ơi, ông ơi, bà ơi, quá, lắm…
Ví dụ: Ôi đau quá đi mất!
– Kết thúc câu cảm thán bằng một dấu chấm than. Tuy nhiên không phải câu nào kết thúc bằng dấu chấm than cũng là câu cảm thán mà đó cũng có thể là câu mệnh lệnh.
Ví dụ:
Câu cảm thán: Món này thật sự rất ngon!
Câu mệnh lệnh: Đi nấu cơm đi!
Đôi khi có thể không phải bất cứ câu nào những dấu hiệu trên cũng có thể là câu cảm thán, mà còn tùy vào câu chuyện và cách sử dụng kiểu liên kết câu của người nói.
Chức năng của câu cảm thán
Không phải trong bất kỳ trường hợp nào ta cũng có thể sử dụng câu cảm thán, vì nếu được sử dụng không đúng mục đích thì câu đó sẽ ảnh hưởng đến ý nghĩa và mức độ nghiêm trọng của câu chuyện và lời nói. Về cơ bản thì chúng ta có thể sử dụng câu cảm thán trong các trường hợp sau:
– Câu cảm thán dùng trong tình huống nói lên ý kiến cá nhân của người viết, người nói mà ý kiến đó mang nghĩa để bộc lộ cảm xúc thật về sự vật, sự việc.
– Câu cảm thán là gì lớp 8 cũng giúp người đọc hiểu được những câu nói và lời văn đó chính là cảm xúc, cao trào của bài văn.
– Câu cảm thán là gì lớp 4 dùng để cảm ơn người khác về sự giúp đỡ lớn lao mà một câu trần thuật thông thường không thể nào diễn tả hết.
– Câu cảm thán là gì lớp 7 cũng có thể bộc lộ nỗi buồn khi thất bại hoặc mất đi một điều quý giá mà ta có.
– Ngoài ra câu cảm thán thường dùng để nói về điều bất ngờ mà mình gặp qua trong cuộc sống.
Lưu ý là khi viết những văn bản, hợp đồng thì chỉ nên sử dụng câu trần thuật chứ không nên sử dụng câu cảm thán.
Câu cảm thán là gì ví dụ
Để giúp các bạn và các em học sinh có cái nhìn cụ thể hơn về câu cảm thán, chúng mình sẽ đưa ra nhiều ví dụ về loại câu này trong giao tiếp và cả trong thơ văn. Chúng ta cần lưu ý câu cảm thán và câu cầu khiến tương đối giống nhau về cách sử dụng.
Câu cảm thán trong giao tiếp
Ví dụ 1: Anh ấy vẽ bức tranh phong cảnh thật là đẹp quá!
Câu trên có nghĩa là một người bộc lộ cảm xúc ngưỡng mộ khi thấy một bức tranh đẹp.
Ví dụ 2: Than ôi! Dịch bệnh Covid 19 bùng phát lần nữa làm mình bị mất việc làm rồi.
Biểu lộ nỗi buồn khi bản thân vừa bị mất việc làm bởi dịch bệnh.
Hoặc ta có thể thấy câu nói nổi tiếng “toang rồi, toang thật rồi ông giáo ạ!” cũng chính là một câu cảm thán thấy được sự hoang mang của người nói.
Câu cảm thán dùng trong văn học
Một đoạn trong bài Tổ Quốc của Tố Hữu có viết:
Đẹp vô cùng ôi Tổ quốc ta ơi!
Rừng cọ, đồi chè và đồng xanh ngào ngạt.
Tác giả muốn bày tỏ sự xúc động về vẻ đẹp thiên nhiên của tổ quốc Việt Nam như rừng cọ, đồi chè và những cánh đồng xanh.
Giải bài tập Câu cảm thán là gì lớp 8
Lời giải bài Câu cảm thán, Sách giáo khoa Ngữ Văn 8 tập 2
Câu 1: Các câu cảm thán ở bài này là:
(a): Than ôi!; Lo thay! và Nguy thay!
(b): Hỡi cảnh rừng thật ghê gớm của ta ơi!
(c): Chao ôi, hắn có biết đâu rằng: việc hung hăng, hống hách láo chỉ tổ đem thân ra mà trả nợ cho những cử chỉ ngu dại đó của mình thôi.
Câu 2: Các câu ở bài tập 2 đều là những câu có mục đích bộc lộ tình cảm, cảm xúc. Nhưng không có bất cứ câu nào là câu cảm thán, vì chúng đều không có hình thức đặc trưng của kiểu câu này.
Câu 3: Hãy đặt hai câu cảm thán:
-
Ôi, con xin cảm ơn bác!
-
Cảnh bình minh trên biển mới thật đẹp biết bao!
Câu 4:
– Câu nghi vấn được dùng để hỏi, thường đặt dấu chấm hỏi ở cuối câu và thường đi kèm với các từ nghi vấn.
– Câu cầu khiến được dùng để ra lệnh, yêu cầu hoặc khuyên bảo. Dạng câu này có các từ cầu khiến đi kèm, mang ngữ điệu cầu khiến, thường sẽ kết thúc bằng dấu chấm than.
– Câu cảm thán được dùng để bộc lộ trực tiếp tình cảm, cảm xúc; có từ ngữ cảm thán đi kèm và thường kết thúc bằng dấu chấm than.
Trên đây là tổng hợp kiến thức về Câu cảm thán là gì lớp 8 cùng cách nhận biết và ví dụ của dạng câu này. Chúc các bạn và các em học sinh áp dụng bài học thành công và hãy để lại comment cho chúng mình biết nhé.
Câu cảm thán – Ngữ văn 8 – Cô Phạm Lan Anh (DỄ HIỂU NHẤT)
