Nuôi dưỡng một đứa trẻ trưởng thành chưa bao giờ là một chuyện dễ dàng. Và có nhiều cha mẹ đã bỏ qua việc dạy cho con mình các nhóm kỹ năng sống cho trẻ mầm non. Tuy nhiên, các kỹ năng sống cho trẻ này lại chính là cơ sở để bé ngày một phát triển toàn diện hơn về sau. Vậy kỹ năng sống đó là gì, tại sao lại quan trọng như vậy, và bạn sẽ cần trang bị cho con mình những kỹ năng nào? Mời đọc ngay bài viết dưới đây!!
Các nhóm kỹ năng sống cho trẻ mầm non gồm những kỹ năng nào?
1. Vì sao phải dạy kỹ năng sống cho trẻ mầm non?
Mỗi đứa trẻ đều sở hữu những đặc điểm riêng biệt, với những điểm mạnh và điểm yếu khác nhau. Nếu biết phát huy điểm mạnh và khắc phục điểm yếu sớm, tương lai bé sẽ phát triển tốt và sáng lạn hơn. Bên cạnh đó, khi trẻ bắt đầu đi học tại các trường mầm non, ngoài tiếp cận kiến thức trẻ cũng bắt đầu với một hoàn cảnh mới, bắt đầu cuộc sống tập thể. Việc được trang bị thêm những kỹ năng sống cho trẻ mầm non cần thiết khác sẽ giúp bé dễ dàng vui chơi, hoà nhập cùng mọi người hơn.
Mầm non là độ tuổi giúp bé luyện tập những thói quen tốt cho quá trình phát triển thể chất lẫn tinh thần. Do đó, để bé học thêm những kỹ năng sống cho trẻ từ lứa tuổi này sẽ giúp bé biết cách tự lập, vượt qua những khó khăn trong cuộc sống để ngày một lớn lên và trưởng thành.
2. 18
kỹ năng sống cho trẻ mầm non bố mẹ cần dạy con hằng ngày
2.1 Kỹ năng tự ăn, uống nước
Ông bà ta có câu: Học ăn, học nói, học gói, học mở. Điều đó có nghĩa, trong giai đoạn đầu đời của bé, kỹ năng ăn uống là rất quan trọng. Ngay từ khi bé còn nhỏ, bố mẹ nên dạy con cách ăn uống tự lập mà không cần người giúp đỡ.
Đến khi trẻ đủ tuổi để có thể ngồi trên bàn ăn, tay biết cầm nắm đồ ăn, đồ vật thì bố mẹ nên dạy cho bé một số công việc sau: Đâu là những đồ ăn có thể ăn được? Đâu là những món không thể bốc lên cho vào miệng? Tập cho con thói quen tự cầm thìa xúc đồ ăn…
Rõ ràng nếu một đứa trẻ còn quá nhỏ thì những công việc ấy không phải chuyện dễ dàng. Ít nhất phải đến khoảng 1-4 tuổi, con mới có thể ngồi vững trên bàn ăn cùng bố mẹ, tự lấy nước uống khi khát… Nếu bố mẹ cho con đi nhà trẻ thì các cô cũng sẽ dạy bé kỹ năng này. Cộng thêm với việc về nhà được bố mẹ bổ sung kèm cặp thêm các kỹ năng sống của trẻ mầm non khác, bé sẽ nhanh cứng cáp và tự lập hơn.
Dạy kỹ năng sống cho trẻ mầm non bắt đầu với việc tự ăn.
2.2 Kỹ năng ứng xử
Kỹ năng ứng xử rất quan trọng. Kỹ năng sống cho trẻ này sẽ giúp bé dễ dàng hòa nhập với mọi người xung quanh hơn. Một số kỹ năng ứng xử mà bố mẹ có thể dạy cho bé: chào hỏi người lớn, tôn trọng mọi người, không vòi vỉnh khóc lóc để đòi bằng được món quà, với em bé nhỏ tuổi hơn phải nhường nhịn, biết nói lời cảm ơn, xin lỗi đúng lúc…
Để có thể rèn kỹ năng sống cho trẻ mầm non, đặc biệt là ứng xử, một cách hiệu quả nhất, chính bố mẹ là tấm gương để bé noi theo. Lưu ý, khi trẻ bị phạm lỗi đừng nên la mắng hay đánh con. Hãy nhẹ nhàng hỏi chuyện tại sao con lại làm vậy. Sau đó nhắc nhở bé lần sau đừng tái phạm nữa. Bố mẹ lưu ý khi dạy con đừng nên tạo áp lực hay dọa đánh bé quá mức của bé.
Cha mẹ cần luôn giữ sự bình tĩnh của mình để dạy kỹ năng sống ứng xử cho con.
2.3 Kỹ năng tự chăm sóc bản thân
Một số kỹ năng sống cho trẻ để tự chăm sóc bản thân mình bố mẹ nên dạy là: đánh răng, lấy đồ ăn thức uống, tự mang giày, tự biết cách đội mũ khi ra ngoài… Bé sẽ tự biết cách chăm sóc bản thân tốt hơn khi không có phụ huynh kề bên. Đây là cách dạy con kỹ năng sống tự lập tốt nhất, làm nền tảng để dạy con những kỹ năng sống cần thiết cho trẻ mầm non khác . Cũng như giúp trẻ trở thành một người tự chủ và độc lập về sau.
Kỹ năng mềm biết tự chăm sóc là bước đầu trẻ biết chịu trách nhiệm cho chính mình.
2.4 Kỹ năng học hỏi
Trẻ mầm non đang trong giai đoạn phát triển thế giới quan, thường hay quan sát, tò mò và khám phá tất tần tật mọi thứ xung quanh. Do đó, các bậc phụ huynh cũng nên thường xuyên tạo không gian, môi trường để con được rèn luyện, phát huy kỹ năng sống cho trẻ luôn học hỏi này.
Bố mẹ có thể dành ngày cuối tuần để đưa con tham gia các hoạt động ngoài công viên, khu vui chơi giải trí để bé có thêm nhiều trải nghiệm về thế giới bên ngoài. Thường xuyên cho con ra hiệu sách, tập cho bé thói quen học hỏi, tập đọc… Đặc biệt, việc dạy bé đặt câu hỏi sẽ giúp trẻ học tập rất nhiều từ bây giờ về sau. Những câu hỏi cơ bản ví dụ như là cái gì, tại sao, do ai và tìm lời giải đáp cho các câu hỏi, việc này nên làm như thế nào…
Kỹ năng sống cho trẻ mầm non bao gồm cả việc học cách đặt đúng câu hỏi.
2.5 Kỹ năng nói thật
Về cơ bản, trẻ em như một tờ giấy trắng nên sẽ không biết nói dối là gì, và tác hại của nói dối. Tuy nhiên, vì là trẻ con nên các bé tiếp thu nhanh, học dễ dàng và dễ nhớ. Mặc dù trên thực tế việc nói dối trong nhiều trường hợp không phải là sai hoàn toàn. Nhưng các bé còn quá nhỏ tuổi để có thể suy nghĩ được như vậy.
Do đó, trước hết bố mẹ cần thường xuyên trò chuyện cùng với con, khuyến khích bé nói ra các suy nghĩ trong đầu. Nếu trẻ phạm lỗi hay động viên con nhận lỗi và sau đó khen trẻ ngoan để bé nhận thức được sai là phải xin lỗi, chứ không phải nói dối để che lấp sự việc.
2.6 Kỹ năng dọn dẹp nhà cửa ngăn nắp
Nghe có vẻ người lớn nhưng thật ra bố mẹ phải tập tính ngăn nắp cho con ngay từ khi bé còn học mầm non. Để dạy trẻ kỹ năng sống này, bố mẹ cần phải là tấm gương, là người đầu tiên sắp xếp mọi thứ trong nhà đúng trật tự, gọn gàng. Sau đó yêu cầu mọi thành viên trong gia đình phải giữ sự gọn gàng ấy, lấy đồ vật gì thì sau khi dùng xong phải đặt lại chỗ cũ.
Trẻ con có tính rất ham vui. Nhiều hôm bé bày đồ chơi hoặc vứt áo quần lung tung rồi chạy đi cùng với bạn bè… Thông thường bố mẹ sẽ là người dọn thay. Đừng làm vậy. Bố mẹ hãy gọi bé trở lại, yêu cầu bé dọn dẹp và cất đồ chơi, áo quần từ nơi con lấy ra. Gọn gàng hết rồi thì con mới được đi chơi tiếp. Tập kỹ năng sống cho bé này 7-10 lần thì bé sẽ quen dần với thói quen này.
Rèn kỹ năng sống cho trẻ mầm non giúp tạo thói quen ngăn nắp.
Thế nào là ngăn nắp gọn gàng? Hãy cùng bé xem video sau đây:
2.7 Kỹ năng bơi lội
Kỹ năng sống cho trẻ mầm non như bơi lội thực sự vô cùng quan trọng. Kỹ năng này giúp trẻ vận động, tạo điều kiện cho trẻ phát triển cơ thể toàn diện nhất. Ngoài ra, nếu không may xảy ra tình huống bất ngờ như bé bị trượt chân xuống bể bơi, ao hồ, đây là một kỹ năng sinh tồn cho trẻ tự cứu mình. Tuy nhiên, cần phải xem thử thể lực của con bạn như thế nào có tốt không. Từ đó cho trẻ luyện tập phù hợp, cộng với việc tìm các nơi dạy uy tín, giám sát chặt chẽ rồi mới cho đi học bơi.
Cho trẻ tập bơi sớm cũng giúp trẻ rèn luyện sức khoẻ vô cùng tốt.
2.8. Kỹ năng vượt qua trở ngại
Nhiều bố mẹ bao bọc con quá mức nên thường hay làm hết tất cả mọi việc cho con. Hoặc lo sợ vô lý, không cho con ra khỏi nhà, thậm chí không cho tập cả xe đạp, sợ con ngã. Tuy nhiên, cách làm này khiến con trẻ có thói quen ỷ lại, hay dựa dẫm người khác mà không tự thân vận động.
Ví dụ như con bị vấp ngã, đừng vội chạy lại bế hay dỗ để bé không khóc. Thay vào đó hãy đến bên và động viên con đứng dậy. Tương tự, khi con có xích mích với bạn bè xung quanh, đừng vội cho là con mình đúng rồi lôi người lớn vào khó xử. Khuyến khích bé chủ động giảng hòa. Việc dạy kỹ năng sống cho trẻ mầm non là một quá trình dài, cần các bậc phụ huynh thật sự kiên nhẫn.
Kỹ năng sống vượt qua thử thách cho trẻ mầm non một ý chí vươn lên mạnh mẽ.
2.9 Kỹ năng giúp đỡ, biết chia sẻ
Bố mẹ nào cũng mong muốn con mình lớn lên sẽ là người tốt, giàu tình thương và có lòng trắc ẩn. Để được như vậy, ngay từ khi còn học mầm non, hãy dạy bé cách quan tâm và giúp đỡ mọi người xung quanh. Tương tự như kỹ năng ứng xử, bố mẹ cần làm tốt vai trò là những người lớn mẫu mực để con noi theo. Bố mẹ có thể dạy con: sau khi ăn nên cho bát đĩa vào bồn rửa chén, dọn dẹp đồ đạc nho nhỏ giúp bố mẹ…
Trong cuộc sống hằng ngày nếu thấy ai đó đang có vấn đề, có thể gợi ý một số cách để bé tập thói quen chủ động chia sẻ khó khăn, giúp đỡ người khác. Đây cũng là một kỹ năng sống cho trẻ mầm non quan trọng, giúp bé có góc nhìn tích cực trong cuộc sống.
Các kỹ năng sống của trẻ mầm non đã học sẽ giúp trẻ thành người có ích
2.10 Kỹ năng trồng cây và chăm sóc động vật
Ngay từ nhỏ, nếu tiếp xúc với cây cối và động vật nhiều, tâm hồn và tính cách của con sẽ phong phú và tươi đẹp. Không chỉ giúp nuôi dưỡng cảm xúc tích cực, học hỏi cuộc sống qua thế giới thiên nhiên, kỹ năng sống này còn giúp bé biết quan tâm đến mọi thứ xung quanh mình hơn.
Kỹ năng biết chăm sóc động vật giúp nuôi dưỡng trẻ có một tâm hồn tốt hơn.
2.11 Kỹ năng phòng tránh nguy hiểm
Cuộc sống bên ngoài luôn có những nguy hiểm bất chợt và những tai nạn khó lường trước được. Việc dạy trẻ kỹ năng sống để tự bảo vệ bản thân là điều vô cùng cần thiết. Bố mẹ không thể lúc nào cũng ở bên cạnh con, nên tốt nhất hãy dạy con biết cách nhận biết tình huống nào có thể nguy hiểm và nhờ sự giúp đỡ khi xảy ra sự cố.
Khi trẻ mới lọt lòng, hãy lặp đi lặp lại những thông tin liên lạc cơ bản như số điện thoại, số nhà, tên người thân và nhắc nhở cũng như dạy con kỹ năng cảnh giác trước người lạ, biết cách đối phó với những người có thể có hành vi xấu với trẻ. Dạy con tự bảo vệ bản thân từ sớm sẽ giúp con đề phòng được những nguy hiểm có thể xảy ra sau này.
Rất nhiều tình huống cần cha mẹ hướng dẫn kỹ năng sống này cho trẻ càng sớm càng tốt.
2.12 Kỹ năng nấu ăn
Trẻ em nên được dạy nấu ăn từ khi còn nhỏ, với các công việc phù hợp vào những độ tuổi thích hợp. Đây là hoạt động giúp trẻ tham gia vào công việc chung của gia đình, tạo tính gắn kết. Kỹ năng này có ảnh hưởng lớn đến sức khỏe thể chất, tinh thần, cũng như tài chính của trẻ khi lớn lên về sau.
Cha mẹ có thể dạy kỹ năng sống cho trẻ này bắt đầu đơn giản với việc chuẩn bị bát đũa, dọn dẹp gia vị. Sau đó cho trẻ làm quen với việc chuẩn bị nguyên liệu cơ bản, sau đó dần dần tập cho trẻ tự nấu các món dễ làm mà mình thích.
Bắt đầu từ những việc nhỏ và dạy con kỹ năng nấu ăn nào các bố mẹ.
2.13 Kỹ năng tham gia giao thông an toàn
Đây vốn là một kỹ năng sống cho trẻ mầm non đơn giản sẽ được dạy khi vào học tại các trường mẫu giáo. Nhưng cha mẹ vẫn nên kết hợp để trẻ được thực hành một cách tốt nhất.
Hướng dẫn trẻ các thông tin cơ bản nhưng hiệu quả như: Nên đi bộ trên vỉa hè. Biết nhận biết đèn giao thông. Chỉ băng qua đường khi đèn xanh dành cho người đi bộ bật lên. Biết quan sát và giơ tay xin đường khi băng qua đường nhỏ. Nếu trên đoạn đường có nhiều xe qua lại, dạy trẻ biết đợi một ai đó cũng muốn sang đường để bé có thể đi bên cạnh họ.
Dạy trẻ luôn chấp hành đúng luật để giữ an toàn cho bản thân
2.14 Kỹ năng tự vệ cơ bản
Trong những kỹ năng sống cần thiết cho trẻ mầm non, kỹ năng tự vệ là kỹ năng quan trọng, kể cả đối với người lớn. Cho trẻ theo học các lớp tự vệ cơ bản, các lớp học võ hay rèn luyện thể chất phù hợp. Ví dụ khi đối mặt với tình huống bị bắt nạt, trẻ có thể tự xử lý, hoặc dùng lời nói để làm giảm bớt tính nghiệm trọng của xung đột. Ngoài ra tham gia các lớp học trên cũng là các tốt để dạy trẻ tính kiên cường, sức khoẻ luôn được chú trọng.
Tuy nhiên cần dạy trẻ không lạm dụng những gì mình đã học để gây gổ, hay mọi chuyện đều giải quyết bằng bạo lực là không nên.
Cho trẻ mầm non tham gia các lớp võ giúp trẻ lớn lên khoẻ mạnh.
2.15 Kỹ năng giao tiếp cho trẻ mầm non
Kỹ năng giao tiếp là khả năng truyền đạt, trao đổi thông tin, lắng nghe, phản hồi, ứng xử,… là cả một môn nghệ thuật cần thiết và đóng vai trò quan trọng với mỗi người.
Với trẻ mầm non, kỹ năng giao tiếp cần được hình thành và rèn luyện từ sớm. Biết cách giao tiếp, trẻ sẽ biết cách lắng nghe và truyền tải thông điệp tới người khác. Biết cách giao tiếp giúp trẻ biết cách bày tỏ mong muốn đúng cách mà không hành xử nhõng nhẽo, mè nheo hay la khóc. Khi biết cách giao tiếp, trẻ sẽ dễ dàng kết bạn, có mối quan hệ tốt với mọi người, tự tin hơn, nhìn nhận cuộc sống tốt hơn,… Không phải tự nhiên ông bà ta lại xếp học nói đứng ngay sau học ăn.
Kỹ năng giao tiếp tốt sẽ giúp trẻ có một cuộc sống xã hội tuyệt vời.
2.16 Kỹ năng làm việc nhóm –
teamwork
Chúng ta không thể tự sống một mình trong thế giới rộng lớn này, vì thể bố mẹ cần rèn kỹ năng làm việc nhóm cho con từ sớm. Khi còn nhỏ, kỹ năng teamwork rất cần thiết khi con phải tự lập nhóm học tập và chơi đùa với bạn cùng lứa. Lớn lên đi làm thì con cần phải hòa nhập với đồng nghiệp trong công ty để làm việc tốt, chưa kể phải biết quản lý các mối quan hệ với người thân xung quanh.
Bố mẹ nên giúp cho con hiểu rằng hành động của mình sẽ ảnh hưởng như thế nào đến người khác. Đồng thời dạy con cách bình tĩnh xử lý tình huống khi bị người khác tác động. Phụ huynh không nên xử lý mọi chuyện cho con, nên tạo ra các tình huống để con học tập kỹ năng sống cho trẻ này. Dần dần trẻ sẽ tự tin hợp tác với mọi người khi bước ra đời.
Làm việc nhóm là một kỹ năng sống cho trẻ không thể thiếu của thời đại
2.17 Kỹ năng quản lý thời gian
Nhiều phụ huynh cho rằng con còn nhỏ thì thời gian vô tư, thích là gì cứ để con tự do. Tuy nhiên, việc ngay từ nhỏ tạo thói quen quản lý thời gian sẽ giúp cuộc sống của con sau này trở nên bài bản và có kế hoạch hơn.
Một số công việc bố mẹ có làm để giúp con học được kỹ năng quản lý thời gian đó là đưa ra những quy định về chơi đùa, xem tivi điện thoại hay lúc ăn cơm…
Tập làm quen với kỹ năng quản lý thời gian cho trẻ hành trang vào cuộc sống năng động.
2.18 Kỹ năng tiết kiệm và quản lý chi tiêu
Bố mẹ nào cũng yêu thương con và luôn muốn che chở, chu cấp đầy đủ cho con của mình. Nhưng như vậy sẽ trở thành thói quen ỷ lại và sẽ trở nên thụ động trong mọi việc sau này. Trẻ không thể nào tự phát huy hết khả năng của mình cũng như tự lập hay có ý nghĩ phụ giúp mà chỉ chờ người lớn chu cấp cho bản thân. Bố mẹ nên giáo dục cách tiêu tiền phù hợp và dạy con hiểu kiếm tiền khó thế nào để con biết quý trọng sức lao động của bố mẹ.
Dạy trẻ kỹ năng sống quản lý chi tiêu giúp trẻ biết cách dùng tiền thông minh hơn
Bài viết trên đây vừa chia sẻ đến phụ huynh các nhóm kỹ năng sống cho trẻ mầm non. Hy vọng bài viết sẽ hỗ trợ bé ngày một trưởng thành hơn. Cuối cùng trở thành một người có ích.
Đinh Thị Phương Nhung
Website
Bà Đinh Thị Phương Nhung là thành viên Hội đồng chuyên môn tại Trường mầm non Quốc tế Worldkids. Với mong muốn nâng cao chất lượng đào tạo của trường, bà luôn trau dồi các kiến thức về nuôi dạy trẻ nhỏ, các phương pháp nuôi dạy trẻ từ sớm, các kiến thức về kỹ năng sống cũng như năng khiếu của trẻ nhỏ khác.
Số điện thoại: 028 73 00 55 99
Địa chỉ: 616/36A Lê Đức Thọ Phường 15, Quận Gò Vấp
Website: https://worldkids.edu.vn/dinh-thi-phuong-nhung
Kỹ năng sống cho bé l Phép màu của Bo [Phần 3]
Kỹ_năng_sống Hoạt_hình_cho_bé PMC
Xem thêm các video khác tại: https://goo.gl/tFcVfI
