Khi tôi coi đoạn video clip quay phần thi hùng biện của bạn Đinh Đức Tâm, ĐH Ngoại Thương HCM về Vì sao phải nói nhiều?, tôi rất tâm đắc với video clip này vì tính sáng tạo, thông minh và một nguyên nhân nữa đó là nó rất hợp với những gì tôi đang học: Communication. Giao tiếp là thao tác mà bắt buộc ai cũng phải có, kể cả động vật hay bất kỳ vạn vật nào trong vũ trụ. Tuy nhiên, so với con người, thì giao tiếp không chỉ là một yếu tố bắt buộc mà nó còn là một tuyệt kỹ và cả một văn nghệ. Và để khởi đầu bước vào văn nghệ giao tiếp, mỗi người đều phải trải qua một tuyệt kỹ là tuyệt kỹ khởi đầu trò chuyện, hay còn gọi là tuyệt kỹ small talks. Small talks với tôi trọng yếu trong giao tiếp đó mức tôi coi nó là khởi đầu của mọi khởi đầu.
Mặc dù vậy, rất nhiều người mặc dù trò chuyện hàng ngày nhưng lúc nào cũng cảm thấy khó khăn trong việc khởi đầu trò chuyện. Rất nhiều người mà không có tuyệt kỹ này thường ngại trò chuyện với người lạ hoặc người ít quen biết và biết ít về người ta mà họ không nhận thấy tranh chấp rằng nếu họ không trò chuyện thì làm sao họ có thể quen với người ta và biết rõ về người ta để có thể tự tin giao tiếp.
Khi tôi hỏi 5 người bạn của tôi nguyên nhân vì sao họ không muốn trò chuyện với người lạ trong những cuộc họp mặt, những buổi tiệc hoặc hội thảo, tôi thu được những câu trả lời:
- – Bạn tôi đang là sinh viên ĐH: vì có quen người ta đâu mà biết nói gì?
- – Một bạn cùng nghề trong lãnh vực IT: nói gì giờ đây? Có quen biết gì đâu mà nói. Với lại, tôi là dân kỹ thuật mà, nói làm gì, để tụi sale nó nói.
- – Một người bạn nữ: tự nhiên đi bắt chuyện với người ta mắc cỡ lắm
- – Cháu gái của tôi: dạ, lặng im là vàng chú ơi, mà cũng không biết nên khởi đầu như vậy nào?
- – Một người bạn làm bên hóa học: mình không có đủ tự tin để nói với lại cũng thấy sợ sợ. Với lại mình không có duyên trò chuyện, từ nhỏ là vậy rồi
Và ngoài những người này, tôi còn tìm hiểu những nguyên nhân khác, nhưng tựu chung chỉ là một vấn đề: “Bạn không biết nói gì”
Có thể bạn bị tác động từ nhỏ từ nền văn hóa và cả giáo dục khiến cả người Á Châu tất cả chúng ta thường giao tiếp không tốt, ví dụ như vấn đề trò chuyện với người lạ. Đơn cử là ngay từ nhỏ, tất cả chúng ta đã được học câu tục ngữ: “Im lặng là vàng” (và tất nhiên vàng đang lên giá :D), ngoài ra, bố mẹ ta thường bảo nhắc nhở là không được làm trò chuyện với người lạ, nếu không con sẽ bị dụ hoặc bị tóm gọn cóc đi, blah blah blah…
Hãy quên đi, vì đó là tuổi thơ, và cũng hãy quên đi câu “Im lặng là vàng” vì lời nói giờ mới là vàng. Hãy xem một đoạn video clip mà tôi tự dưng được xem trên Fb của người bạn:
[youtube]Hzgzim5m7oU[/youtube]
Ở Clip trên, bạn sẽ thấy rằng từng lời từng chữ đều là vàng! Tất nhiên, không phải bạn nói ra là bạn bị mất mà chính bạn đang là người nhận lại.
Một điều nữa, nếu bạn tin rằng việc “duyên” trò chuyện là do bẩm sinh và không thể học hỏi được thì bạn thật sự là một kẻ ngốc! Mọi người đều có khả năng trò chuyện, ngay cả con vẹt cũng biết cách chào hỏi khách và trò chuyện với khách, sao bạn lại không?
Table of Contents
Hãy bắt chuyện với người lạ, trong bất kỳ hoàn cảnh nào thích hợp
Hãy nhớ là, nếu bạn không khởi đầu trò chuyện với một ai, người ta sẽ mãi là người lạ. Ngay từ khi vừa mới sinh ra, bố mẹ bạn đã dạy cho bạn cách bắt chuyện bằng những tiếng gọi papa, mama. Lúc đó bạn đâu có biết mẹ bạn là ai, ba bạn là ai, nhưng bạn vẫn có thể cười và trò chuyện với họ. Sao giờ lại không?
Ông bà ta có câu “trước lạ sau quen” là để ám chỉ việc khởi đầu mẩu truyện sẽ khiến người lạ trở thành người quen, thậm chí, sau đó họ có thể là người yêu, vợ, chồng, bạn tri kỷ, partners, người đỡ đầu hay khách hàng lớn của bạn. Nên nếu bạn bỏ qua một thời dịp trò chuyện với người lạ, bạn đã mất đi một thời dịp có thêm 1 người bạn tốt hoặc 1 khách hàng tiềm năng.
Ngay từ đầu bài Blog này, tôi đã nói bạn hãy quên câu “Im lặng là vàng” đi vì trong xã hội hiện đại và trong môi trường giao tiếp càng dày đặc thì “im lặng là bất lịch sự”. Cách đây vài hôm, tôi và 2 người bạn có 1 bữa hẹn đi ăn tối, và 2 người này thì không biết nhau, tuy nhiên tôi muốn giới thiệu vài người với nhau để sau này họ có thể hợp tác công việc với nhau. Chúng tôi hẹn gặp nhau ở chỗ ăn, gọi món, và 1 trong mấy người kia hầu hết là lặng im suốt từ đầu buổi đến cuối buổi. Sau đó khi ra về, một trong người bạn còn lại của tôi mới nói với tôi rằng bạn mày hình như nó khó chịu với tao, thấy nó lơ từ đầu buổi đến cuối buổi. Và bạn sẽ gặp trường hợp tương tự nếu bạn gặp 1 người vài lần (như trong tiệc tùng, họp hành, hội thảo…) nhưng lại vẫn giữ lặng im với người ta.
Thắc mắc mà bạn sẽ đặt ra là: với người lạ, thì tất cả chúng ta có gì để nói? Đó cũng chính là thắc mắc của những người bạn tôi khi tôi nói về vấn đề này.
Có vô vàn phương pháp để khởi đầu một mẩu truyện. Và cách cơ bản nhất để khởi đầu một mẩu truyện đó là việc tự giới thiệu bản thân mình, và tất nhiên, “người lạ” kia cũng sẽ đủ lịch sự để giới thiệu về chính họ với những thông tin cơ bản như tên và một nụ cười ví dụ. Điều này đặc biệt hữu ích nếu bạn đi tham gia một buổi tiệc 1 mình và bạn không quen biết ai. Hãy tiếp cận những ai cũng đơn độc như bạn để khởi đầu trò chuyện.
Tất nhiên, việc giới thiệu về bản thân là một cách khởi đầu mẩu truyện tốt, tuy nhiên, hỏi xong bạn sẽ tiếp tục những gì? Bạn có thể khai thác tiếp mẩu truyện từ thông tin bạn có được từ đoạn giới thiệu ví dụ như quê quán hoặc nghề nghiệp. Ví dụ, đây là một đoạn trò chuyện của tôi với một hành khách trong một chuyến xe đi Đà Lạt
– Không biết khi nào xe tới Đà Lạt chị nhỉ?
– Khoảng 5h sáng đó e.
– Oh, chị là người Đà Lạt à?
– Không em, chị chỉ lên Đà Lạt có việc thôi?
– Ah, vậy chắc chị hay đi Đà Lạt lắm nhỉ. Tại thấy chị biết giờ giấc xe tới nè.
– Chị cũng hay đi, công việc chị lên Đà Lạt thường xuyên mà.
– Công việc của chị có vẻ thú vị nhỉ, được lên Đà Lạt coi như nghỉ mát.
– Ừ, mà đi nhiều cũng mệt lắm em ơi, cũng may chị quen. Còn em, đi du lịch hả?
– Dạ vâng. Mà em không biết đi nơi đâu trên đó nè. Chị có nơi đâu hay hay giới thiệu em đi.
– (sau đó chị kể rất nhiều điểm đi chơi, ăn uống ở Đà Lạt)
– Em cám ơn chị nhiều lắm. Mấy thông tin này chắc chỉ có ai thổ địa mới biết (cười). À mà nãy giờ trò chuyện em chưa biết tên của chị? Em tên Minh.
– Chị tên Diễm. Mà khi nào em về lại SG?
– Dạ em đi cuối tuần em về thôi chị. Còn chị Diễm khi nào quay lại Sài Gòn?
– Chị đi mốt chị về thôi em. Tại việc dưới cũng còn nhiều.
– Dạ, khi nào về thì chị em mình đi cafe tám chuyện nhé. Chị có số smartphone không?
– Uh, được đó, số đt của chị…. Em lên ĐL, nếu cần gì cứ gọi chị, chị chỉ cho nhé.
Nếu bạn để ý, thì xung quanh bạn có rất nhiều để tài hoàn toàn MIỄN PHÍ để có thể khởi động hoặc tiếp nối mẩu truyện, cái trọng yếu là bạn cần phải tìm kiếm đề tài chung của bạn với “người lạ” để có thể kéo dài cuộc trò chuyện. Như ở ví dụ trên, tôi đã khởi đầu cuộc trò chuyện bằng chính đề tài là chuyến xe mà 2 người đang đi, sau đó là đề tài là Đà Lạt, nơi 2 người sẽ tới và quan tâm tới, và sau đó là những địa danh, những trick và tip mà cả 2 đều quan tâm.
Trong quá trình trò chuyện với người lạ, xung quanh bạn không chỉ có 2 người, mà còn có rất nhiều thứ khác để có thể trở thành đề tài, ví dụ như một bài nhạc đang phát trong quán, hoặc món ăn đang ăn chung, một sự kiện đang diễn ra, đề tài về công việc, một đề tài xã hội đang xảy ra.
Có rất nhiều bạn cũng đã phấn đấu trò chuyện với người lạ, tuy nhiên lại chỉ sau vài câu thì 2 người…trò chuyện qua ánh nhìn và sự lặng im đáng sợ. Thông thường, mẩu truyện trở nên bế tắc vì những câu trò chuyện chỉ mang 1 phía ví dụ như 1 câu nói về 1 sự việc nào đó, hoặc 1 đối tượng mà người ta không quan tâm. Vì vậy, hãy đặt những thắc mắc để người kia biết bạn đang lắng nghe. Và những thắc mắc kiểu Yes/No cũng sẽ giết chết cuộc trò chuyện của bạn. Hãy sử dụng những thắc mắc mở để khơi dậy vấn đề.
Một số thắc mắc mở thường được sử dụng như:
– What: anh chị làm gì, cái đó là cái gì, nó như vậy nào, mẩu truyện như vậy nào, đầu đuôi ra sao…
– How: làm sao anh làm được vậy? Theo anh chị nên làm như vậy nào? Vì sao a chị làm vậy….
– Why: vì sao a chị làm vậy? Vì sao vậy?…
Bạn sẽ cảm thấ như vậy nào nếu người mới trò chuyện đã có thể nhớ đúng tên cho lần gặp mặt sau? Bạn sẽ thấy rất vui và cảm thấy có chút thiện cảm với người đó! Tôi chắc vậy, tất nhiên trừ khi người đó gây ra bạn ấn tượng xấu thôi. Điều đó là một vấn đề tâm lý dễ hiểu, bạn cảm thấy người ta tôn trọng bạn.
Vậy để làm sao bạn nhớ tên người ta chỉ sau một cuộc trò chuyện? Hãy sử dụng tên của người ta trong quá trình trò chuyện, bằng phương pháp này, bạn lặp lại tên người ta nhiều lần và bạn sẽ nhớ tên người ta.
Khai thác mẩu truyện và sử dụng yếu tố phi ngôn ngữ
Trong giao tiếp, ngôn ngữ chỉ đóng góp một tỷ lệ % nhỏ trong thành công của một cuộc trò chuyện, phần còn lại đóng góp vào sự thành công của buổi trò chuyện lại là yếu tố phi ngôn ngữ bao gồm:
– Giọng nói: dễ nghe, rõ ràng đủ lớn để nghe và có âm điệu
– Cử chỉ (body language)
– Ánh nhìn
– Nụ cười
Hãy xem một đoạn video clip cũng là một phần thi hùng biện của bạn Đinh Đức Tâm, Vì sao phải cười?:
[youtube]mCDxZbsxzxU[/youtube]
Nghe, nghe và nghe tích cực
Trong những lần đầu, bạn có thể chưa tốt trong việc khởi đầu mẩu truyện, và bạn sẽ ngồi nghe. Ai cũng nghĩ rằng nghe thì…dễ hơn nói. Nhưng thực tiễn không phải vậy. Đâu phải ngẫu nhiên mà Prudential có câu slogan cho chính thương hiệu của mình “Luôn luôn lắng nghe, luôn luôn thấu hiểu”. Nghe là cả một văn nghệ (và tất nhiên, người nghe là một nghệ sĩ :D).
Nghe không đơn giản là bạn ngồi yên, ngóng lỗ tai lên và nghe những gì người ta nói. Vào một thời điểm, bạn phải tiếp thụ rất nhiều thông tin từ nhiều nguồn thông tin khác nhau và văn nghệ trong lắng nghe là chọn lọc và xử lý thông tin đó như vậy nào. Chưa kể bạn thường xuyên bị chi phối bởi những yếu tố xung quanh ví dụ như tiếng nhạc, tiếng xe cộ ồn ào, tiếng smartphone, tiếng chơi game, tiếng gõ lóc cóc từ keyboard….
Để trở thành một người nghe thực sự, bạn cần phối hợp tư thế nghe, ánh nhìn và việc đặt thắc mắc với người nói. Trong quá trình nghe, bạn phải có những tư thế hay cử chỉ thích hợp với tình huống, ví dụ: bạn vươn người tới trước để trổ tài bạn đang chú tâm lắng nghe, thả lỏng thể xác và mặt hướng về người nói, gật đầu và mỉm cười nếu bạn thấy thích hợp. Hạn chế những hành động có thể khiến người nói cảm thấy không được tôn trọng như lấy smartphone ra nhắn tin liên tục, thường xuyên nhìn vào đồng hồ, rung chân, nhìn a chỗ khác hoặc mân mê đồ trang sức. Ngoài ra lắng nghe không chỉ đơn thuần là ngồi nghe mà còn là nhận xét những gì mình đang nghe được và phản hồi cho người nghe.
Nếu bạn thực sự biết cách lắng nghe, nhiều người sẽ khen bạn là người trò chuyện có duyên mặc dù nhiều khi trong cả buổi trò chuyện, bằng không hề nói ra cái gì cả. Ở đây, vấn đề là biết cách khơi gợi người nói để người ta nói những thông tin, hoàn toàn miễn phí và cụ thể ?
Một số điểm cần tránh trong những buổi trò chuyện với người lạ
Ngoài các vấn đề được nhắc tới ở trên, bạn cũng cần tránh một số điểm có thể khiến người nghe khó chịu hoặc là có ấn tượng xấu với bạn.
Hạn chế hoặc tránh hỏi quá sâu vào đời sống cá nhân của người được hỏi hoặc nói quá sâu vào cuộc sống cá nhân của chính mình, nên nhớ, bạn với người kia chỉ mới trò chuyện, vì vậy hãy nói về những vấn đề chung, quan niệm…. Đừng để trở thành nhân viên điều tra hoặc thám tử trong mắt người ta
Đừng phấn đấu khoác lác hoặc trổ tài mình biết mọi thứ hoặc nổ chỉ để gây ấn tượng với người ta. Đừng nghĩ là người lạ là sẽ không biết gì hoặc sẽ không phát hiện bạn đang nổ “banh xác”. Bạn hãy thử cảm tưởng nếu gặp phải một người bạn mới gặp mà nổ banh xác xem thế nào? Người ta cũng sẽ có cảm tưởng như vậy và không muốn nghe bạn thêm tí nào đâu ?
Nói leo hoặc nói cắt ngang hoặc nói không cho ai nói là những điểm bạn cũng cần phải tránh và là điều cấm kỵ trong bất kỳ cuộc trò chuyện nào, trừ phi bạn có chủ đích và không cần quan tâm tới cảm tưởng người nghe.
Một điểm nữa cần phải hạn chế và cần sự luyện tập của bạn đó là việc trò chuyện không hợp tác. Người ta hỏi bạn làm/học gì? Bạn trả lời công việc của bạn và sau đó chấm hết. Người ta hỏi bạn một số thắc mắc, và bạn cũng chỉ trả lời. Cuối cùng cuộc trò chuyện sẽ đi đến bế tắc vì cuộc đối thoại trở nên một chiều. Ít nhất, bạn cũng nên hỏi lại người hỏi những thắc mắc tương tự.
Dưới đây là 1 đoạn video clip trổ tài rõ những gì đã nói ở đây, đừng trở thành như người ở giữa nhé ?
[youtube]rn4IVXFcVek[/youtube]
Kết thúc cuộc trò chuyện
Kết thúc cuộc trò chuyện không phải là chấm hết, nếu thật sự bạn muốn vậy. Khi tạm kết thúc mẩu truyện, hãy kết thúc một cách lịch sự và mở ra cuộc trò chuyện lần sau nếu bạn cảm thấy cần mở rộng mối quan hệ của mình. Vài cách bạn có thể kết thúc mẩu truyện:
– Bạn xin lỗi đã tới giờ bạn phải đi hoặc bạn đang bận một công việc nào đó
– Bạn ngưng cuộc trò chuyện vì bạn và người kia cần nghỉ ngơi (ví dụ đi trên xe, tàu, máy cất cánh…)
… (bạn có thể kể thêm)
Và bạn có thể mở ra cuộc trò chuyện cho lần sau bằng cách xin số smartphone, đề xuất một cuộc hẹn lần sau như một lời cảm ơn người kia đã cho bạn những thông tin hữu ích. Bạn cũng có thể xin địa chỉ thư điện tử, nick chat và nhất là blog cá nhân hoặc Fb là những phương tiện bạn có thể giữ mối quan hệ cực kỳ tốt.
Và để kết thúc bài này, mời các bạn xem một đoạn video clip này khá hay về small talks hoặc mua quyển sách viết khá hay và cụ thể:
[youtube]KGITVZkKE7A[/youtube]
Thêm 1 video clip vì sao phải nói nhiều ?
[youtube]wsZCbTStyXo[/youtube]
Bạn có phải là người lắng nghe tốt?
Rất mong sự chia sẻ của bất kỳ ai đọc bài này. Nếu bạn muốn 1 bản sao chép dạng pdf của quyển sách Minh giới thiệu trên thì để lại comment ở đây với địa chỉ thư điện tử, Minh sẽ gởi cho mọi người.
(Vì quyển sách nó có bản quyền, nên upload lên website và public ra thì cũng ko tiện, nên cứ comment ở bên dưới Minh sẽ gởi qua thư điện tử )
Chia sẻ:
Related
